Konieczny

Odleciały już moje podwórkowe bociany a ich gniazdo okupują wróble i mazurki. Dzieje się czas leniwych przelotów i zaklinanie jesieni by ciepła i pełna owoców karmiła wszystkich tych, którzy lecą do nas lub przez nas z północy, ale też ze wschodu, a jak zawieje to czasem z zachodu. Jesienią nikt się tak bardzo nie śpieszy, a ci co musieli szybko, jak jerzyki i bociany, załatwili swoje odloty bardzo o czasie.
Tej jesieni i zimy chciałbym Państwu pokazać działania związane z czynną ochroną przyrody wokół domu. Opowiem co zrobić jesienią, by miało to sens wiosną, pokażę w praktyce jak wykorzystać  to co mamy i jak nie zniszczyć tego co się starzeje by mogło to służyć przyrodzie. Wracam na kilka miesięcy na blog dbajobociany.pl gdzie od 2013 roku opowiadałem o przyrodzie wokół bocianiego gniazda i trzymając się utartych od lat szlaków blogowych, zajmiemy się tym co za najbliższym oknem każdego z nas. Oczywiście blog panodprzyrody.pl będzie żył własnym życiem, ale i tu pojawiać się będą wpisy z dbajobociany.pl, tak bym mógł docierać do tych wszystkich, którzy mi towarzyszą od lat w cieszeniu się tym co dzikie i piękne.

Małą grupę(8 osób),  najbardziej zainteresowanych czynną ochroną przyrody zaproszę do Doliny Łachy, gdzie przez dwa dni przyjrzymy się z bliska działaniom na rzecz przyrody, które realizujemy tu od ponad 30lat! Spotkamy się w październiku. Jeśli jesteście chętni, to napiszcie do mnie. Sposób doboru ekipy będzie zależał od ilości chętnych. Spanie i jedzenie po naszej stronie. Dojazd we własnym zakresie. Zależy mi na osobach, które kaganek przyrodniczej oświaty zaniosą wszędzie tam, gdzie będą chętni by zrobić coś wokół swojego domu.

Będzie też kilka wykładów online, w których opowiem o przyrodzie w krajobrazie rolniczym, opowiem o Odrze, o Antarktydzie i  ochronie przyrody oczywiście wokół domu. Dziś chciałbym się od Was dowiedzieć, jaka pora dnia, na taki 1,5h wykład będzie dla Was odpowiednia a ja się dopasuję, jak znajdziemy konsensus.

Wszystkie działania będą się działy w ramach projektu „Dzika Przyroda – Na wyciągnięcie ręki” , który realizowany jest z Partnerem Projektu ENERGA SA.

Z grupą Energa pracuję od połowy lat 2000nych czyli już blisko 20lat! i realizowaliśmy już takie projekty jak „Energetyczni Obrączkarze”, „Fundusz dla Przyrody”, „Planeta Energii” w części dotyczącej ochrony przyrody, a także w  dziesiątkach a może nawet już setkach i tysiącach remontów bocianich gniazd. Oprócz edukacji przyrodniczej, tak ważnej i potrzebnej obecnie, stawiamy także na działania twarde i pomagamy tam gdzie gniazda stykają się z przewodami energetycznymi. Wprowadzamy także do naszej przyrody nowy typ bocianich platform „Konieczny-Łukasik”, z budkami dla jerzyków, mazurków, nietoperzy, dudków, pójdźki i innych chętnych na bocianie sąsiedztwo. Na fotografii trzy młode boćki z owej platformy, z mojego podwórka, która jak widać spełniła swoje zadanie. W tym roku z budek skorzystały szpaki i wróble. Czekamy na kolejnych mieszkańców. Trochę tych platform jest już zainstalowanych w Polsce, jeśli macie nieco obserwacji co w nich się działo, to chętnie posłucham i może coś ulepszymy.

Mam nadzieję, że będzie to dobra, przyrodnicza oferta na jesień. Może uda się nam razem stworzyć nowe miejsca dla dzikiej przyrody, tuż za domem, na domu, pod domem, koło domu, w domu?, przy domu, kawałek od domu, w lesie za domem, nad rzeką przy domu, na murawie, w trawie i krzaku

Trwa sezon odlotów bocianów. Jeszcze tylko do końca sierpnia możemy cieszyć się ich obecnością i podziwiać tych wspaniałych szybowników szykujących się do długiej wędrówki na południe. Bocian biały jest gatunkiem silnie reagującym na uprzemysłowienie rolnictwa i zmiany klimatyczne. W ostatnich latach wycofuje się na północny-wschód. Jego populacje w Polsce są jeszcze stabilne na wschodzie i północy, ale już na Dolnym Śląsku odnotowano blisko 50% spadek liczebności. Kluczem do zachowania tego gatunku w Polsce jest utrzymanie mozaiki siedlisk z wypasem zwierząt na otwartych pastwiskach. Wydaje się jednak, że postępujące uprzemysłowienie rolnictwa nie daje dobrych perspektyw na zachowanie ekstensywnego sposobu uprawiania ziemi. Pamiętać należy, że tam, gdzie dobrze mieszka się bocianom, tam i ludziom będzie żyło się zdrowo.

Co możemy zrobić, by bociany nie przestały gnieździć się u nas? Warto podpatrzyć działania Grupy Energa, która od lat remontuje bocianie domy i zakłada bezpieczne platformy gniazdowe na słupach sieci energetycznej. Ogranicza się w ten sposób porażenia bocianów prądem, ale też eliminuje nieplanowane wyłączenia energii elektrycznej. Energetycy z Energi zamontowali i wyremontowali w ostaniem roku 500 bocianich gniazd, a w sumie już 11800!

Grupa włącza się także w szeroko rozumianą edukację przyrodniczą i wraz z zoologami zachęca do zbierania z pól sznurków, które trafiają tam z obornikiem, a które bociany znoszą do gniazd jako materiał budulcowy. To pułapka zagrażająca pisklętom. Zaplątane w sznurki młode rosną, ale nigdy nie odlecą bez pomocy człowieka. W wyplątywanie piskląt angażują się pracownicy Energi Operatora w ramach akcji „Zbieraj sznurki – chroń bociany”. Reagują na zgłoszenia mieszkańców i pomagają w uwalnianiu piskląt. W ostatnich latach Grupa Energa wraz z ornitologami z Infolinii 801BOCIAN informuje i doradza dzwoniącym jak pomagać bocianom i do kogo się zwrócić, wspierając działania na rzecz ochrony przyrody. Tylko w ostatnim roku przeprowadzano ponad 4100 konsultacji zdalnych. Dzięki temu, że mieszkańcy reagowali, skutecznie udało się uratować wiele bocianów. Zgłaszali zagrożenia, a przy okazji dość często dowiadywali się faktów z życia bocianów, co z pewnością przysporzy tym ptakom więcej zrozumienia i sympatii.

Pomagamy też coraz częściej zimującym u nas boćkom i informujemy ludzi jak mają z takimi polarnikami postępować. Infolinia z niepokojem również odnotowuje nowe trendy w podejściu do bocianów. Coraz częściej dzwoniący pytają o możliwość usunięcia gniazda ze swojej posesji, ze względu na brudzenie, nowy dach, nową instalację czy nowy chodnik. Oczywiście konsultanci Infolinii szukają kompromisowych rozwiązań i zachęcają do pamiętania wersu Norwida „…do kraju tego, gdzie winą jest dużą popsować gniazdo na gruszy bocianie…”

W kolejnych latach energetycy z Grupy Energa nadal będą wspierać bociany i zwracać uwagę na ten przyrodniczy symbol naszego kraju. A na koniec przypomnijmy sobie scenę z filmu „Seksmisja” Juliusza Machulskiego – „Patrz! Bociaan! Jak on żyje to znaczy, że my też możemy”. Warto te słowa zachować w pamięci i włączyć się w ochronę bocianów, choćby poprzez zbieranie wszelkich sznurków, żyłek i linek z pól i łąk. Każde działanie, nawet najmniejsze ma sens!

Krzysztof Konieczny, Fundacja Przyrodnicza Pro Natura – projekt Bociany.pl

Nie tylko w wersji elektronicznej! Jest też fizycznie obecna, wydrukowana. To początek w edukacji ornitologicznej. Rzecz dla maluchów. Krótka historia bocianiego życia w prostej rymowance. Piosenka dla najmłodszych ptasiarzy.

Książeczka poza dystrybucją promocyjną, dla najbardziej zainteresowanych będzie dostępna w sklepie internetowym www.przyrodnicze.pl